‘क्रिकेटलाई सरकारको हौसला तर पूर्वाधारमा पर्याप्त सहयोग छैन्’

“गजबको कुरा के थियो भने त्यहाँ खेल भइरहेको रङ्गशाला पनि हाम्रो त्रिविको क्रिकेट स्टेडियमजस्तै थियो, केही प्यारपेट र अलि बढी सुविधा । नेपालमा त्यही स्तरको रङ्गशाला जग्गाबाहेक ८०-९० करोडमा नै बन्छ सायद । यसैले नेपाल सरकारले काठमाडौँ महानगर वा आसपासमा आवश्यक १०० रोपनी जग्गा उपलब्ध गराउँछ भने काठमाडौँ महानगरबाट रङ्गशाला बनाउन हामी पहल गर्ने छौँ,” उनले लेखेका छन् ।

अरू थुप्रै नेता तथा मन्त्रीहरूले पनि क्रिकेट टोलीको हौसला बढाउने गरी सामाजिक सञ्जालमा टिप्पणीहरू गर्न भ्याएका छन् ।

यस्तो लाग्थ्यो नेपालमा सरकार सञ्चालन गर्नेदेखि लिएर विपक्षमा रहेका सबैलाई क्रिकेटको माया छ र यसको विकासका निम्ति काम गर्न उनीहरू प्रतिबद्ध छन् । तर वास्तविकता त्यस्तो देखिँदैन ।

पूर्वाधारको चरम सङ्कट

अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट प्रतियोगिता खेलाउन पर्‍यो भने नेपाललाई हम्मेहम्मे पर्छ । कीर्तिपुरको सबभन्दा अग्रणी रङ्गशालामा समेत राति खेल्न मिल्ने व्यवस्था भइसकेको छैन ।

चितवनमा निर्माणाधीन रङ्गशाला कहिले निजी अभियानबाट बन्ने त कहिले सरकारले जिम्मा लिने भन्दै अड्किएको छ ।

पोखरा, भैरहवा, धनगढी, कोहलपुर लगायत कैयौँ ठाउँमा कतै सानो रङ्गशाला त कतै मैदान उपलब्ध छन्।

तर अहिलेसम्म अन्तर्राष्ट्रिय एकदिवसीय खेल खेलाउन मान्यता पाएको भनेको त्रिभुवन विश्वविद्यालय परिसरको कीर्तिपुर मैदान अनि मूलपानीमा क्रिकेट सङ्घले अभ्यासका लागि भनेर बनाइएको मैदान गरी जम्मा दुई वटा मात्र छन् ।

यी दुवै मैदानमा अहिलेसम्म रातिको समयमा खेल्ने सुविधा छैन । नेपाली क्रिकेटले गरेको प्रगतिको अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरूले पनि प्रशंसा गरेका छन् ।

“अहिले यति धेरै चर्चा भइरहेको छ नेपाली क्रिकेटको तर दुस्ख लाग्छ हाम्रो पूर्वाधारको हालत सम्झँदा,” नेपाल क्रिकेट सङ्घ (क्यान)का कार्यवाहक सचिव दुर्गाराज पाठकले भने ।

झन्डै छ महिनाअघि कीर्तिपुरमा भएको खेलमा खराब प्रकाशका कारण खेलको समय पुनर्निर्धारित गर्नु परेको थियो ।

त्यसपछि भएका चर्चाका माझ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सो मैदानमा राति खेल सञ्चालन गर्न प्रकाशको व्यवस्था मिलाइदिने बताएका थिए । “तर अहिले त्यो प्रक्रिया नै रद्द भएर बसेको छ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्ले टेन्डर निकालेको थियो तर केही कुरा अपुग भएको भनेर त्यो टेन्डर रद्द गरिएको छ,” पाठकले भने ।

मूलपानीको हकमा पनि खास अन्तर्राष्ट्रिय रङ्गशालाको शैलीमा बनाइने भनिएको मैदानको निर्माण अत्यन्त सुस्त छ जबकि अभ्यासका लागि भनिएको दोस्रो मैदानले चाहिँ यस वर्ष मान्यता पाएको हो ।

एक अर्ब रुपैयाँभन्दा धेरै लगानी हुने भनिएको उक्त रङ्गशाला दुई वर्षभित्र बनाइसक्ने भनेर नीति तथा कार्यक्रममा राखिएको भएपनि यसपालि केवल १५ करोड रुपैयाँ मात्र बजेट विनियोजन गरियो । “त्यति मात्र बजेट राख्दा त अझै सात वर्ष लाग्छ यो बन्न,” पाठकले भने ।

पूर्वाधारको महत्त्वबारे नेपाली टोलीका पूर्वकप्तान पारस खड्काको भनाइ पनि उस्तै छ ।

“अबको दिनमा सबभन्दा महत्त्वपूर्ण विषय नै पूर्वाधार हो । त्यो नभईकन अगाडि बढ्न सकिन्न,” खड्काले भने ।

जिल्लाजिल्लामा क्रिकेट एकेडमी र मैदान, प्रदेशप्रदेशमा रङ्गशाला अनि काठमाडौँ मा दुईवटा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका रङ्गशाला जस्ता पूर्वाधार बनून् भन्ने क्यानको चाहना छ। पूर्वाधार भएपछि आन्तरिक एवम् अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरू नियमित गर्न सकिने क्यानको अपेक्षा छ ।

‘नेपालको राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीका पूर्वकप्तान पारस भन्छन् एउटा सपना पूरा भयो, अब पूर्वाधार र खेलाडीमा लगानी गर्नुपर्छ,’ ।

“नत्र त अहिले क्रिकेटका लागि सरकारले गर्ने सहयोग भनेको वर्षको ६० लाख रुपैयाँको बजेटमा आयोजना गरिने प्रधानमन्त्री कप प्रतियोगिता मात्र हो । क्यानलाई खेलकुद परिषद्‍बाट एक पैसा बजेट आउँदैन। हामी त अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् र आन्तरिक स्रोतमै भर पर्नुपरेको छ,” पाठकले गुनासो गरेका छन् ।

अचेल क्यानले खेलाडीहरूलाई मासिक ६० हजार रुपैयाँ तलब अनि पारिश्रमिकका रूपमा प्रतिखेल १०,००० रुपैयाँ दिने गरेको उनले बताए । “कार्याविधिअनुसारको पुरस्कार समेत पाइएको छैन । भन्ने बेलामा उहाँहरू धेरै भन्नुहुन्छ तर करिब १७ लाख रुपैयाँजतिको पुरस्कार पनि नपाएर रोकिएको छ ।”

पूर्वाधार तथा प्रतियोगिताहरूमा लगानी गर्ने हो भने क्रिकेटले जति प्रभावकारी नतिजा अरूले नदिने पाठक बताउँछन् ।

“एशिया कपको खेलमा पनि हाम्रो टोलीले भारतजस्तो शक्तिशाली टोलीलाई सामना गर्‍यो । यदि हामीसँग धेरै अनुभव भएको भए अझ राम्रो हुन्थ्यो होला । त्यो अनुभव भनेको यस्तै लगानीबिना त प्राप्त हुँदैन ।” बिबिसी न्युजबाट